ZWOLLE – De verhalen van Auschwitz-overlevenden levend houden. Dat is het doel van geestelijk verzorger Herman Teerhöfer. Hij kwam onlangs op bezoek bij de werkgroep 60+ van het rectoraat Stichting Thomas van Aquino in de Zwolse Dominicanenkerk. Teerhöfer interviewde 72 mensen die het concentratiekamp levend verlieten. Van die gesprekken liet hij beelden zien.
Uit zijn interviews en video’s blijkt dat Teerhöfer nieuwsgierig is naar de kracht van mensen in dergelijke omstandigheden. Hoe houden ze het vol? “Eén krachtbron is dat het dan jonge mensen zijn die ernaar verlangen hun familieleden weer terug te zien. Een andere is dat ze zich inzetten voor anderen, door eten te delen, verbindingen te leggen en kameraadschappelijk met elkaar om te gaan in deze extreme situatie. Ook hadden ze overlevingsdrang om nadien te kunnen vertellen wat er was gebeurd. Verder zie je dat, met name de joodse mensen, hun humor en hun relativeringsvermogen inzetten om te overleven en hun feestdagen nog zoveel mogelijk probeerden te vieren”, vertelt Aukje Stegeman, lid van de werkgroep en aanwezig bij de lezing van Teerhöfer. “Ook hoor je mensen zeggen dat ze in feite meer dood dan levend waren en daardoor niet meer normaal konden denken.”
Om te kunnen overleven, was volgens Teerhöfer ook de denkwijze van belang. Stegeman: “In de zin van ‘you can take my body, but not my soul’. ‘Ik ben eigenlijk Auschwitz’, zei één van de geïnterviewde personen. Ze had het wel overleefd, maar wie ben je daarna? Je ziet ook dat mensen na de oorlog veel kinderen kregen, omdat hun familieleden de oorlog niet hadden overleefd. Een andere geïnterviewde wilde doorwerken; ze had tot haar 88ste in een stoffenwinkel gewerkt.”
De vraag is natuurlijk hoe de huidige generatie met dit verleden omgaat. Een groot deel van de mensen die Teerhöfer heeft geïnterviewd, is inmiddels overleden. Om die verhalen levend te houden, bezoekt de geestelijk verzorger ook scholen met het waardevolle materiaal. Stegeman: “Hij bespreekt dat het er niet toe doet welke kleur, religie of afkomst je hebt, maar hoe je als mens bent. En zo gaat hij ook in op de vraag die veel mensen stellen: waar was God in Auschwitz?”
De werkgroep was onder de indruk van de lezing van Teerhöfer, die mede mogelijk werd door een donatie van De Gasthuizen. “Een heel welkome gift”, zegt Stegeman. “We hebben niet zoveel middelen om dit soort sprekers te kunnen uitnodigen."
De werkgroep 60+ van het rectoraat Stichting Thomas van Aquino kreeg de toekenningen van De Gasthuizen na het indienen van een officiële aanvraag. De Gasthuizen geeft financiële steun aan uiteenlopende initiatieven voor Zwolse senioren. Kijk voor meer informatie op www.degasthuizen.nl.
