De wereld op z’n kop
Waar de 'echte' maatschappij gereguleerd wordt door regels en instituties, is het internet een vrijplaats. Algoritmen die sites als Google en Facebook gebruiken filteren informatie toegesneden op ons profiel. Zodoende zorgt onze online activiteit voor filter-bubbles, waarin we onze voorkeuren bevestigd zien. Zo ontstaan online sub-culturen waarin gebruikers zich bevestigd zien in hun eigen waarheid. Waar Verlichtingsfilosofen nog geloofden dat kennis en informatie de burger zouden verlichten en emanciperen, moeten we misschien vaststellen dat de informatie-revolutie vooral verwarring, onzekerheid, angst, tribalisme en polarisatie teweeg heeft gebracht.
De 21e eeuw ving aan met de spectaculaire opkomst van de digitale informatie & communicatie-technologie. Cyber-utopisten geloofden dat deze digitale revolutie zou leiden tot een 'global village', een 'online community', waar 'user-generated content' & 'citizen journalism' allerlei 'gevestigde kennis' zou vervangen door de 'wisdom of the crowds'.
De vrijheid van informatie zou de hegemonie van instituties met een monopolie op informatie ondermijnen, waardoor hierarchische topdown structuren plaats zouden maken voor een egalitaire platform- en netwerk-samenleving, met meer vrijheid, gelijkheid en democratie.
Maar na de Arabische Lente, en met de opkomst van Trump en populistisch rechts, heeft het ptimisme plaats gemaakt voor cyber-pessimisme. Social media hebben geleid tot enorme macht van tech-reuzen als Facebook en Google die informatie over gebruikers verzamelen.
Overheden en bedrijven gebruiken die 'big data' om het gedrag van burgers te monitoren en beïnvloeden, zoals in China en bij de presidentsverkiezingen in de V.S. in 2016.
Ook faciliteren ze de verspreiding van nep-nieuws, waarmee het idee van een gedeelde werkelijkheid wordt ondermijnd, en de polarisering tussen bevolkingsgroepen toeneemt. In de online use-net cultuur heeft zich een nieuwe werkelijkheid gemanifesteerd, met eigen regels & gebruiken. Dit zijn niet de regels van de rechtsstaat, maar de regels van de (virtuele) clan. Dit heeft nieuwe vormen van tribalisme (zowel politiek correct links, als alt-right) in de kaart gespeeld. De regels en omgangsvormen online hebben het publieke debat fundamenteel veranderd. Hoe kan de dialoog hersteld worden?
programma (onder voorbehoud):
1] het post-truth tijdperk - nepnieuws & verwarring
2] social media - algoritmen, bubbles & tribalisme
3] uitdagers van de gevestigde orde - van Provo tot de culture wars
4] uitdagers van de gevestigde orde - culture wars & identiteit
5] aan gene zijde van goed & kwaad - moraal, macht & nihilisme
6] democratie - polarisering, publieke sfeer & debat
Aanbevolen literatuur:
https://vertrouwen730657404.wordpress.com/
Docent: drs. Edward van der Tuuk, filosoof
Contact : mirrormundo@yahoo.com
Locatie: DOAS Mimosastraat 1 Zwolle
Data: woensdag 22, 29 jan. 5, 12 en 26 febr. 4 mrt. 2020 Tijd: 10:45 - 12:45 uur
Uw bijdrage: € 141,57
Informatie en aanmelding: www.U3L.nl
