ZWOLLE – Het college van burgemeester en wethouders van Zwolle heeft besloten om 48 panden, zes complexen en twee onderdelen van een gebouw aan te wijzen als gemeentelijk monument. De monumenten zijn geselecteerd uit de resultaten van een grootschalig bouwhistorisch onderzoek in de historische binnenstad.
De gemeente wil met de toewijzing, samen met de eigenaren, de historische waarden van de stad koesteren en in stand houden. Bij de selectie, die is gedaan met diverse organisaties uit de Zwolse gemeenschap, is gekeken naar traditionele waarden als laatmiddeleeuwse casco’s en zeventiende en achttiende eeuwse panden, maar ook naar thema’s zoals stadsmuren, complexen, ensembles, winkels en bedrijvigheid en de karakteristiek van stegen en (aanvoer)straten.
Een paar voorbeelden zijn de laat-middeleeuwse hoofdvleugel van het in 1302 gestichte Heilige Geestgasthuis (Oude Vismarkt 31 / Gasthuisstraat 2-4), de 19de-eeuwse likeurstokerij en distilleerderij van Doijer en Van Deventer (Oude Vismarkt 46), het laat-middeleeuwse St. Gertrudisconvent of Kadenetershuis – een vrouwenleefgemeenschap binnen de Moderne Devotie – (Walstraat en Schoutenstraat) en de 15de-eeuwse muurschildering van een wildeman ‘Homo silvestris’ (Ossenmarkt 26).
“Ik ben een groot voorstander van deze ontwikkeling. Het houdt de stad mooi”, vertelt Jan de Wolf, eigenaar van Samuel Hirschstraat 1-3. Hij kocht het pand – op voorspraak van zijn inmiddels overleden echtgenote – in 1993. Zij bestierde er tot eind 2014 een winkeltje: De Wolf luxe geschenken & interieurartikelen. “Mijn vrouw was in alle opzichten modern, maar haar credo was ‘verniel niets’, zeker niet dat wat mensen met noeste arbeid hebben gemaakt. Ze hiel van vakmanschap, niet van massaproductie.” Het pand dateert uit ongeveer 1668, heeft authentieke gewelven en beschikt over een unieke hangkamer, ook wel entresol genoemd. “We hebben het gekocht van schildersbedrijf Jansen. De eigenaar noemden we ‘Ome Chris’. Zijn vader was kunst en huisschilder en doceerde ook aan de schildersschool. Het pand was oorspronkelijk de helft kleiner dan nu diep.” De Wolf vindt het ook belangrijk dat het verleden wordt gekoesterd. “Tast het karakter van dit soort panden niet aan en blijf je realiseren dat iets niet zomaar is ontstaan. Denk er bijvoorbeeld ook eens over na dat al deze bijzonder panden zonder gebruik van elektriciteit zijn gemaakt.”
Gert Oostingh is ook blij dat zijn pand aan de Walstraat 15 de gemeentelijke monumentenstatus heeft gekregen. “De gemeentelijke beslissing komt wel 44 jaar nadat kunsthistoricus E.H. ter Kuile de waarde van dit pand had ingezien, maar toch ben ik er heel blij mee. Ik zie het als een soort vrouwenemancipatie. De Waalse Kerk hier achter in de Schoutenstraat was een zogenaamde conventskerk, één van de zeven vrouwenconventies in Zwolle. Alle panden van de vrouwenconventie, Walstraat 11, 13 15 en 17 moeten één kloostervleugel van het laatmiddeleeuwse St, Geertruidsconvent of Kadenetershuis – een vrouwengemeenschap van de Moderne Devotie - hebben gevormd. Ze worden nu beschermd.” In het klooster hebben zo’n veertig begijnenzusters geleefd. Het pand waarin Oostingh woont kent zijn oorsprong rond 1488. De gewelven in de kelder en enkele oude muren aan de achterkant herinneren nog aan die periode.
De gemeente hoopt dat de monumenten in goed overleg met de eigenaren behouden blijven en bezoekers vertellen over de rijke historie van Zwolle. Wijzigingen aan een monument zijn niet uitgesloten. Wel wordt afgewogen of niet onnodig monumentale waarden verloren gaan.
