(door Erik-Jan Berends)
ZWOLLE – “Dit is ongelooflijk belangrijk voor ons werk.” Artistiek leider Jeroen Kriek is blij dat hij met Theater The Young Ones een nieuwe locatie heeft gevonden. Hij strijkt met zijn jonge acteurs neer in een groot pand aan de Grote Voort.
Een jaar geleden moest The Young Ones de voormalige kerk aan de Bisschop Willebrandlaan verlaten omdat die zou worden gesloopt. Het gebouw staat er echter nog steeds. “Door ons noodgedwongen vertrek hebben we een seizoen zonder eigen plek gedraaid”, aldus Kriek. “Aan de Grote Voort hebben we gelukkig weer alle ruimte: veertig meter lang, zes meter hoog en veertien meter breed. Een écht honk voor onze community, waaraan in Zwolle een enorme behoefte is.”
De noodzakelijke, tijdelijke stap naar schouwburg Odeon is met de vorige directeur van Zwolse Theaters, Margreet Wieringa, gezet. “Zij vond het ook belangrijk dat er een maakplek in de stad is”, herinnert Kriek zich. “Zulke producerende plekken zijn er niet in Zwolle. We wisten dat het fysiek hier in Odeon moeilijk zou gaan. Ik had mijn fantasieën van ‘geef ons de Hemminkzaal’, maar dat was niet mogelijk. We maken grote producties met zo’n vijftig spelers. Die zet je niet achter een gordijntje.”
De jeugd die de voorstellingen van The Young Ones maakt, maken volgens Kriek een groot persoonlijk en sociaal proces door. “Dat is eigenlijk ook veel belangrijker dan de voorstelling zelf: dat ze in vrijheid ‘hun ding’ kunnen ontwikkelen. De jongeren moeten op zekere plaatsen subversief kunnen zijn, zich ergens tegen kunnen afzetten of aan elkaar zitten. Ik noem dat de ‘kreukelzone’. Wij interveniëren door thema’s toe te voegen. Daarbij gaan we heel inhoudelijk te werk en leren we discipline. De jongeren vormen een volwaardig onderdeel van de productie met hun eigen verantwoordelijkheid. Het is een professionele relatie, waarbij iets ontstaat. Ik vind het onze taak om jongeren creatief te maken en groter te leren denken, buiten stramienen. Dat zou op scholen ook moeten gebeuren.”
Kriek wil graag dat jongeren om zich heen kijken en zich bewust zijn van wat er in de maatschappij gebeurt. “‘Spreek je uit’, ‘Maak fouten’, ’Neem risico’s’, ‘Ga op je bek’ en leer dat je altijd weer wordt opgevangen. In de kerk hadden we die vrijheid, in Odeon helaas niet. In de schouwburg konden we geen verbinding met de spelers maken. De groep raakte op drift. Ik snap nu veel beter wat we doen. We realiseren ons dat onze eigen plek in de voormalige kerk de afgelopen acht jaar een enorme impact op de spelers heeft gehad. Die kinderen kijken heel anders uit hun doppen. Daarom zijn we van hier op zoek gegaan naar een andere plek. Als wij zo’n plek niet vinden, verliest ons werk z’n belang.”
“Scriptschrijver Paul Veld zei dat ook over hangplekken”, vult pr- en marketingmedewerker Kelly de Haan aan. “Zodra die voor jongeren worden gemaakt, is die plek niet meer van henzelf. Het is belangrijk dat ze zelf bezit van een plek kunnen nemen. In de theaterkerk hadden de spelers ook die mogelijkheid. Er stond een biljart, een voetbalspel en ze sliepen er. Ze voelen dat dat echt van belang is.”
“Een maak- en speelplek om met elkaar te werken, is zo belangrijk”, vervolgt Kriek. “In Odeon gaat het alleen om het maken van de voorstelling en dat is precies wat ik niet wil. Zwolle heeft die plekken niet waar je kunstenaars en makers kunt faciliteren en begeleiden. Ze hebben daarvoor de vrijheid nodig. Dit gaat overigens niet over The Young Ones. Ik zie ons ook niet zozeer als gezelschap, maar als beweging. Zo’n plek is essentieel voor de culturele ontwikkeling van de stad. Daarvoor steken we onze nek uit. We hangen ons nu ook een beetje op aan die plek, waar we ook andere makers uitnodigen om aan te sluiten. We gaan het gewoon doen, omdat we vinden dat het moet.”
Het The Young Ones Festival, dit jaar op 24 en 25 februari, vindt al aan de Grote Voort plaats. “De titel is, heel toepasselijk ‘Under Construction’”, verklapt De Haan. “Op vrijdag wordt het glas geheven tijdens een officiële opening. Dan hebben we lekker weer ruimte waar we in alle vrijheid kunnen experimenteren.” Kriek: “We helpen via een kunstzinnige manier de jeugd aan persoonlijke groei. Daaraan blijven we graag een grote bijdrage leveren.”
