ASSENDORP – Het was op 22 oktober veertig jaar geleden dat Zwollenaar Martien Hovestad het koor Genesis oprichtte en zijn loopbaan als dirigent begon. In de OLV basiliek is op 16 november een groot jubileumconcert van het Zwols Vocaal Ensemble dat de voormalige muziekdocent van het Meander College al 33 jaar dirigeert.
“Mijn ouders hadden niet écht culturele belangstelling”, blikt hij terug. ”Ik luisterde wel altijd muziek van mijn vaders’ elpees. Tot ik eens de beroemde Toccata in d van Bach voor de televisie hoorde, gespeeld op accordeon door Harry Mooten. Ik vroeg mijn vader wat dat was. Hij wist het niet, maar adviseerde me het mijn buurman te vragen. Die heeft me in feite in de wereld van klassieke muziek gebracht. Verder ben ik van jongs af aan gek op orgelmuziek, een oude liefde die blijft. Toen ik een jaar of achttien was bezocht ik King’s College in Cambridge. Daar hoorde ik voor het eerst een jongenskoor zingen. Dat maakte enorme indruk. Daar is mijn liefde voor vocale muziek ontstaan.”
Hovestad deed de MAVO en HAVO. “HAVO was eerlijk gezegd niet zo’n succes”, zegt hij lachend. “Ik wilde gewoon graag naar het conservatorium. Mijn contact met muziekdocent Henk Wimmenhove in 1976 heeft me daarbij geholpen. In 1978 volgde ik de opleiding schoolmuziek. Jos Leusink gaf daar het bijvak koordirectie. Hij is een groot inspirator voor me geweest. In Zwolle ontstond vanuit de Christelijk Gereformeerde Kerk het initiatief om kamerbewoners met elkaar in contact te brengen. Toen heb ik, samen met Wiendelt Breet, in 1979 Genesis opgericht. Dat heb ik dertien jaar gedaan. Het koor zong veel Engelse muziek, waaronder de Festivals of Lessons and Carols. Heel geweldig dat ik het koor, inmiddels Anthem, tot Kerst mag dirigeren aangezien dirigente Raghna Wissink met zwangerschapsverlof is. In Engeland en ontmoette ik toevalligerwijs het koor op 22 oktober, exact de datum van oprichting, in de kathedraal van Salisbury.”
Vocaal
Diepte en zeggingskracht zijn voor de Zwollenaar de belangrijkste aspecten van muziek. “Ik geniet ervan hoe een stuk vocaal is geschreven, hoe goed het is voor de stem. Ik merk het ook aan het koor als ze goede stukken zingen. Het loopt soepeler. Bach staat voor mij ver op nummer één, gevolgd door Mozart en daarna een hele hoop andere componisten. Maar op Bach kom ik altijd terug. Hij heeft meer dan duizend stukken geschreven, maar niets is hetzelfde. De stukken hebben enorme zeggingskracht. Niet voor niets staat de Matthäus Passion op nummer één in de Hart en Ziel-lijst. Ik zou het heel graag nog een keer dirigeren, maar nóg liever de Hohe Messe.”
Hovestad zong zes jaar in het Overijssels Kamerkoor dat onder leiding stond van Jacques Reuland. “Hij was ook directeur van het Zwolse conservatorium. Van hem heb ik ontzettend veel geleerd. Ook heb ik in een Bachkoor gezongen. In 1986 heb ik met Wil van Dijk het Zwols Vocaal Ensemble opgericht. Ik wilde wat meer, een kamerkoor op een hoger niveau met goede stemmen en een ander soort muziek. Het koor bestaat dus inmiddels alweer 33 jaar en loopt als een tierelier. Het heeft eerst veel Engels en Bach gezongen en daarna een grote variëteit aan andere liederen. Ik schrijf zelf ook wel stukken, maar ben niet heel erg vernieuwend. Ik houd niet zo van die ‘piepjankoor-muziek’. Belangrijk voor mij is dat de luisteraars ervaren van ‘hé, er wordt een verhaal verteld’." Op reis in Engeland met zijn echtgenote Tineke in Engeland verraste het Zwolse Vocaal Ensemble het paar met een concert in de kathedraal van Canterbury. “De 32-leden besloten bij wijze van cadeau voltallig naar Engeland af te reizen. Dat was een groot feest met veel publiek. Een aantal toehoorders was diep ontroerd. Het koor zong prachtig, als fluweel.”
Meander
Hovestad stond 28 jaar als muziekdocent voor de klas. ”Bij het Meander College heb ik mijn gelukkigste jaren gehad”, vervolgt hij. “Ik heb bijna twintig jaar op het Meander College fantastisch met Albert Dam samengewerkt. Toenmalig directeur Janpieter Boudens had het toen al door. Albert was meer de instrumentele man, ik de vocale. Jasper van der Deen heeft mij opgevolgd, een fantastische docent. Ik heb zelfs gezegd: ‘als hij mijn opvolger niet wordt, ga ik nog niet weg’. Op 1 januari dit jaar ben ik met pensioen gegaan. In de Plantagekerk was op 20 december een afscheidsconcert met het Meander Vocaal, de Vuurvogel en een reünistenkoor. Om op zo’n manier afscheid te nemen, gun ik iedereen. Ik ben overigens heel bewust gestopt met werken. omdat ik vind dat het leven meer is dan werken alleen. We willen nog veel dingen zien en samen reizen.”
Professioneel dirigent had ik niet willen worden. Dan had ik namelijk het onderwijs moeten missen. Het werken met kinderen en pubers zit bij mij ingebakken. Ik vind het sowieso geweldig om mensen in een wereld te brengen die ze nog niet kennen. In Meander Vocaal zingen de kinderen puur klassiek. Dat is muziek die ze eigenlijk niet kennen. Dat vond ik het allermooiste om te doen. Heel belangrijk is dat je goed contact hebt met de leerlingen, binding, binding... Ze moeten weten wie ze voor zich hebben en je leren kennen en vertrouwen. Dan gaan ze voor je."
Jubileumconcert
Het jubileumconcert ‘Martien Hovestad 40-jaar dirigent’ is op zaterdag 16 november om 20.00 uur in de Onze Lieve Vrouwe Basiliek (Peperbuskerk) aan de Ossenmarkt. Organist Mannes Hofsink verleent zijn medewerking aan het concert. De avond kent een compleet Engels programma. Met deze koormuziek begon het destijds voor Hovestad en die liefde voor en affiniteit met deze Engelse muziek is nooit verdwenen. Het jubileumconcert heeft als ‘titel’ meegekregen: I Was Glad... Kaarten bestellen, kan via de website www.zwolsvocaalensemble.nl.
