(door Erik-Jan Berends) WIPSTRIK – “Ons doel was zoveel mogelijk muziek naar buiten te brengen, maar dan anders dan normaal, meer industrieel en bijvoorbeeld met speelgoedinstrumentjes.” Dat zegt Richard van Dellen, met muziekcollectief De Fabriek al meer dan veertig jaar vanuit Zwolle actief.
“De Fabriek is in feite een groep mensen”, legt hij uit. “De mensen en de muziek zijn steeds anders. Samen met Andries D. Eker heb ik het collectief opgericht, omdat we vonden dat er ook muziek in een andere richting moest zijn. We luisterden graag naar muziek en besloten in 1977 ook zelf maar eens wat te doen: anders dan gangbaar, experimentele muziek. We werden onder andere beïnvloed door Terry Reilly en de Duitser Conrad Schnitzler. Dat waren mooie voorbeelden, maar ook avant-garde en Philip Glass sprak ons aan.”
Toen kwam het moment waarop de initiatiefnemers van De Fabriek zelf begonnen muziek te maken. Van Dellen: “We maakten eerst een stuk of tien cassettes en deden een rondje familie. De cassettes legden we vervolgens overal neer. Er kwam geen geld aan te pas. Dat werd steeds meer en op een gegeven moment gingen we over op platen. De Fabriek is later een collectief en een independent label geworden. Dat was gemakkelijker met alle internationale contacten die we kregen. In die tijd heerste er in Nederland en Europa een zelfde sfeer die een beweging werd. Er ontstond een cassettecultuur, waarbij de cassettes per post heen en weer werden gestuurd. Het was een meer relaxte tijd; onze gang lag vaak vol met cassettes.”
De Fabriek werkte ook veel met mensen uit de kunstwereld. Zo ontstonden er afwijkende hoezen met een diversiteit aan sound en sfeer. De lp’s werden meer collectors’ items. “We maakten muziek zoals het ons uitkwam”, vervolgt Van Dellen. “We waren puur gericht op het zoveel mogelijk uitbrengen, zodat de muziek wel aan de man komt. Er verschijnt nu een dubbel cd met archaïstische muziekstijlen. We maken de hoes weer zelf. Ik wil iets met teer, dat is nog niet eerder gedaan. In het verleden hebben we bijvoorbeeld al pizzadozen gebruikt, schuurpapier, plastic, behang en vuilniszakken met zilververf.”
Geinspireerd waren de oprichters van De Fabriek in Zwolle door de Blues Dimension en The Mozarts. “We keken op naar The Mozarts. Ze hadden lang haar, van die PTT capes en brommers met hoge sturen. Die hadden wij niet. Als De Fabriek zijn we inmiddels wel bekend maar niet bij de massa. Publiek moet voor deze muziek openstaan, de Rolling Stones is wel geweest. Door anders naar muziek te kijken, zijn veel dingen ontstaan. Ik spreek nu veertigers die zeggen wel door onze muziek te zijn beïnvloed. Dat vind ik mooi.”
In totaal heeft De Fabriek ongeveer 25 producties uitgebracht. Op de tweede lp werkte de bekende Zwolse jazz-drummer Henk Zomer mee. ‘Happy’ was de eerste artiest met een single in de catalogus van De Fabriek. “Het mooiste vind ik als mensen hun grenzen opzoeken met een mix van genres of als er kleine dingetjes aan de nummers zijn toegevoegd. Popmuziek met een twist. Als De Fabriek ben je daarin maar een korreltje, maar je probeert toch je dingetje te doen. De muziek keert terug en wordt nu weer opgepakt in met name House, Dance en Techno. Gelukkig zijn er meer mensen die dit interessant vinden. Dat is verfrissend. Je kan je ei kwijt”, aldus de gepassioneerde Van Dellen. “We blijven doorgaan, nu ook met L.W.R., een nieuwe groep uit Zwolle. Het is een uitlaatklep/passie en levert vooral mooie contacten op, met wie je maar voor de voeten komt. Zo ontmoette ik ook een soort kluizenaar in Ermelo die een fantastisch schilder bleek te zijn. Hij maakte meerder hoezen voor De Fabriek. Je komt zo steeds mensen tegen die ‘anders’ zijn.”
Zie voor meer informatie
www.fabrieksdomein.nl.
